دوره ده جلدی گلشن احباب

دوره ده جلدی گلشن احباب (جلد شومیز)

مجموعه گلشن احباب حاصل مطالبی است که حضرت آیة الله حاج سیدمحمدصادق ‌حسینی طهرانی سال 1416 هجری قمری، در جلسات اُنس و ذکر خداوند، برای دوستان طریق و پویندگان سُبل سلام، بیان فرموده‌اند.

این جلسات بیشتر حاوی نکات عرفانی، اخلاقی و برخی مباحث اعتقادی، فقهی و تاریخی است که با استفاده از آیات نورانی کتاب‌الله، روایات مأثورۀ از معصومین علیهم‌السّلام و کلمات اولیای إلهی، ایراد گردیده است.

شرح و تفسیر برخی از آیات قرآن کریم و احادیث منقول در کتب روائی، شرح حال و سیرۀ عملی برخی از اولیاء خدا و سالکین إلی الله، شرح برخی از نامه‌های عرفانی، بیان فضائل و مراقبات ایّام مختلف سال و توصیه‌هائی در تحقق سبک زندگی اسلامی، از مباحثی است که در این مجموعه بیان شده است.

نکات و موضوعاتی همچون: توحید حضرت حق، تبعیّت از پیامبر و ائمّه علیهم‌السّلام، مراقبه، عشق و محبّت، طلب، تسلیم، ذکر، ابتلائات راه خدا، معرفت نفس، تهذیب و مجاهدۀ با نفس و فناء فی الله، عمدۀ محتوای این کتب نورانی است.

این کتاب با عنایت به این اشعار خواجه حافظ شیرازی علیه‌الرّحمه که:

ای باد اگر به گُلشن اَحباب بگذری / زِنهار عَرضه دِه بَرِ جانان پیام ما

گو نام ما ز یاد به عمداً چه می‌بری / خود آید آن که یاد نیاری ز نام ما

حافظ ز دیده دانهٔ اشکی همی‌فشان / باشد که مرغِ وصل کُند قصدِ دام ما

و بدین رجاء که وسیله‌ای برای تذکر و یادآوری محبوب بوده، باعث آمادگی قلوب جهت تجلّی انوار الهی گردد، «گلشن أحباب؛ در کیفیّت سیر و سلوک اولی الألباب» نامیده شد.

اهم مطالب مجلدّات گلشن احباب

جلد اول:

توصیه‌هایی به سالکین راه خدا، اهتمام أکید به گفتن ذکر، حکم غنا و موسیقی، مراعات دقیق ظواهر، رعایت شئون طلبگی، اهتمام به تحصیل علم، عوامل قبض و بسط سلوکی، توصیه‌هایی برای برطرف شدن قبض، آثار عجیب ذکر صلوات، اهمیت و ارزش رفیق، وسواس، مواعظ خداوند به حضرت عیسی علیه‌السّلام، سختی‌های سلوک، تهذیب نفس نه تقویت نفس، احتیاط در دین، احتیاط در غذای جسم و روح، تواضع و توکل، پرهیز از غفلت و پرهیز از پیروی هوای نفس، تحفۀ خاص اولیاء الهی، شرایط اجتهاد، افتراء به اهل توحید و عرفان، حقانیت فعل ولیّ خدا، از اهم مطالب این جلد است.

جلد دوم:

برنامه ریزی برای رسیدن به توحید و فناء، گذشتن از خود و رسیدن به فناء، محبت به مرتبطین محبوب، اهمیت ایثار در سلوک راه خدا، محبت به اخوان دینی، مراقبات ماه رجب، فضیلت و برخی از اعمال ماه‌های رجب و شعبان و رمضان، تسلیم، اخلاص، طهارت نفس، مضرات مصاحبت با غیر، زنده نگاه‌داشتن طلب، بطلان وهابیت، نحوه معاشرت با دیگران، خطر حشر و نشر با مخالفین و معاندین، توحید و حقیقت عالم، لزوم بیداری شب، مراقبات ماه ذی‌القعده و ذی الحجه، فضیلت دعای عرفه، آداب عزاداری امام حسین علیه‌السّلام از مهمات این جلد می‌باشد.

جلد سوم:

قطع تعلقات، اهمیت نفی خواطر در سلوک الی الله، ابتلائات راه خدا، لزوم عجز و نیاز، عبور از نفس، ملاک حقانیت، علم واقعی و ظاهری، تحصیل علم با اخلاص در عمل، اهمیت مجالس ذکر، مراقبات ماه رجب و دستورات مرحوم قاضی قدّس سرّه درباره ماههای حرام، شرح کلام امیرالمومنین علیه‌السّلام در پاسخ به سوال کمیل، تذکراتی به دوستان سلوکی، کتمان عیوب مومنین، شرایط استاد سلوکی، معنا و شرایط متابعت از سلوک الی الله، اعمال ماه شعبان، مراقبه و محاسبه نفس، لزوم تشدید مراقبه، لزوم کنترل زبان، از اهم مطالب این جلد است.

جلد چهارم:

مراقبات ماه‌های ذوالقعدة الحرام و ذوالحجّه الحرام، آداب شرکت در جلسات ذکر خداوند و ارتباط با دوستان سلوکی، ارتباط محبّت و عشق به خداوند با حضرت سیّدالشّهداء علیه‌السّلام و قضیّه عاشورا، ضرورت مجاهدۀ با نفس، ثمرات عشق به پروردگار و راه‌های رسیدن به آن، لزوم کسب نور در سلوک إلی الله، تبعات و نتائج تبعیّت از هوای نفس و آرزوهای بلند داشتن، شرح و تفسیر عبارتی از مرحوم سیّد حیدر آملی (قدّه) دربارۀ مراتب بهشت و جنّة الذات، توجّه به عبودیّت و پرهیز از إعجاب به نفس، و مراقبات ماه رجب، عمده محتوای این جلد را رقم زده است.

جلد پنجم:

حلاوت معرفت پروردگار، سیر إلی‌الله در خواب و بیداری، أعمال شب نیمۀ شعبان و ماه مبارک رمضان، شرح نامه‌هائی از مرحوم آیة‌الله حاج سیّد أحمد کربلائی قدّ‌س‌سرّه (حاوی موضوعاتی از قبیل عشق و محبّت خداوند، علم حقیقی، یاد خدا و إظهار عجر و نیاز به او، محاسبۀ نفس و طلب پروردگار، توجّه به خداوند و نفی غیر او، و رابطۀ طلب و محبّت)، فضیلت زیارت ائمّه علیهم‌السّلام با دید توحیدی، معرفت و رؤیت خداوند در کلام مرحوم فیض کاشانی رحمه‌الله و استفاده از عمر و سیر در نفس، عمده محتوای جلد پنجم می‌باشد

جلد ششم:

شرح نامۀ حضرت آقای حدّاد رضوان‌الله‌علیه در باب فناء، شرح دستورالعمل‌هائی از مرحوم آیة‌الله حاج سیّد علی قاضی قدّس‌سرّه، جلوه‌های توحید در ماه رجب، ضرورت ذکر و یاد خدا در سلوک إلی‌الله، بیان نکاتی دربارۀ زیارت رسول اکرم و امام رضا علیهما‌السّلام و نظر مرحوم علّامه قدّس‌سرّه دربارۀ فطرس، أعمال ماه شعبان و شب نیمۀ آن، مراقبات آخر ماه شعبان و کسب آمادگی برای ورود در ماه مبارک رمضان، مراقبات ماه رمضان و شرح خطبۀ شعبانیّه، شرح خطبۀ 157 نهج‌البلاغه دربارۀ توجّه به خود و سیر در نفس، و أعمال شب و روز عید غدیر، محتوای جلد ششم می‌باشد.

جلد دهم:

حرکت به سوی خداوند با تمام وجود، نيّت و عمل در طريق إلى الله، مراقبات شب و روز مبعث، شرح دستورالعملی از مرحوم بیدآبادی، شرح نامۀ توحیدی مرحوم حدّاد (قدّس‌سرّه)، تحمل مشکلات در راه عشق و لقاء خدا، راه‌های تحصیل و تقویت عشق خداوند، اهمیت و حقیقت ذكر، إحياء دل به آتش عشق الهی، ریاضت نفس و شرح فقراتی از حديث معراجيه، أهم عناوين مطالب این جلد است.